Week van de Mentale Gezondheid: Aandacht voor wat vaak onzichtbaar blijft

Wat zien wij in de praktijk?

Bij Assist Verzuim begeleiden we dagelijks mensen die (mogelijk) uitvallen vanwege mentale klachten. We zien hoe psychische belasting vaak geleidelijk toeneemt. Bijvoorbeeld medewerkers die zich langdurig ‘erdoorheen slaan’ tot het niet meer gaat, of vrouwen in de overgang die kampen met concentratieproblemen en stemmingswisselingen, maar zich hierover niet uitspreken op het werk.

We zien ook wat wél helpt: een tijdig luisterend oor, leidinggevenden die leren signaleren en een veilige werkomgeving waarin iemand kan zeggen: “Het lukt even niet.” Regelmatig horen we uitspraken als:

• “Ik dacht dat ik de enige was.”

• “Ik wist niet dat ik hierover kon praten op het werk.”

• “Na dat eerste gesprek viel er al een last van mijn schouders.”

Onze ervaring leert: hoe eerder het gesprek op gang komt, hoe sneller het herstel begint. Organisaties die actief aandacht besteden aan mentale gezondheid, bouwen aan duurzame inzetbaarheid én betrokken teams.

Stress – Normaal, maar niet onuitputtelijk

Stress is een natuurlijke reactie van het lichaam op druk of verandering. Korte stressmomenten kunnen zelfs functioneel zijn. Maar langdurige stress kan leiden tot klachten als vermoeidheid, prikkelbaarheid, slapeloosheid en uiteindelijk burn-out.

Wat helpt:

• Plan rustmomenten in, net zoals je je werkafspraken plant;

• Gebruik ontspanningstechnieken, zoals ademhalingsoefeningen of meditatie;

• Zoek steun bij collega’s, vrienden of een professional;

• Beperk schermgebruik, vooral in de avonduren.

Depressie – Meer dan een sombere bui

Een depressie gaat verder dan je af en toe somber voelen. Het kan voelen alsof alles te veel is, alsof je nergens meer van kunt genieten en je jezelf verliest.

Mogelijke signalen:

• Aanhoudende somberheid of leegte;

• Verlies van interesse in dagelijkse activiteiten;

• Slaapproblemen of vermoeidheid;

• Negatieve gedachten over jezelf of de toekomst.

Wat helpt:

• Schakel tijdig hulp in, bijvoorbeeld via de huisarts of een psycholoog;

• Blijf praten, ook als dat moeilijk is;

• Zoek het daglicht op – letterlijk én figuurlijk;

• Erken en waardeer kleine stappen vooruit.

De overgang – Onderbelichte impact op mentale welzijn

De overgang wordt vaak geassocieerd met lichamelijke klachten, zoals opvliegers. Maar ook mentale klachten kunnen optreden: stemmingswisselingen, onzekerheid, angsten of depressieve gevoelens. Helaas wordt deze impact vaak onderschat, zowel door de omgeving als door vrouwen zelf.

Wat helpt:

• Bespreek je klachten met de huisarts of een overgangsconsulent;

• Informeer jezelf, kennis geeft grip;

• Blijf bewegen – dit ondersteunt zowel fysiek als mentaal;

• Praat met lotgenoten – herkenning kan veel steun bieden.

Het stigma – Tijd om open te zijn

Veel mensen ervaren schaamte of terughoudendheid rondom mentale klachten. Angst voor onbegrip of het label ‘zwak’ weerhoudt hen ervan hulp te zoeken. Dat is niet alleen onterecht, maar ook schadelijk.

Wat kun jij doen om het stigma te doorbreken?

Begin met luisteren zonder oordeel wanneer iemand zich openstelt. Door oprechte aandacht te geven, voelt de ander zich gehoord en gesteund. Ook het delen van je eigen ervaringen – als dat voor jou veilig en passend voelt – kan een groot verschil maken. Het laat zien dat mentale klachten vaker voorkomen dan gedacht en biedt herkenning. Spreek daarnaast open over mentale gezondheid, zowel op het werk als in je privéomgeving. Door het onderwerp normaal en bespreekbaar te maken, help je mee aan een cultuur waarin ruimte is voor kwetsbaarheid en herstel.

Tot slot

Zorg dragen voor je mentale gezondheid is geen luxe, maar een noodzaak. Of je nu stress ervaart, door de overgang gaat, te maken hebt met sombere gevoelens of worstelt met schaamte: weet dat je niet alleen bent. Laten we deze week – en elke dag – ruimte maken voor het gesprek. Want openheid leidt tot begrip, en begrip is de eerste stap naar herstel.